Παρατηρητήριο Παράκτιου Περιβάλλοντος και Διαχείριση Κινδύνων σε Νησιωτικές Περιοχές (AEGIS+)

To έργο "Παρατηρητήριο Παράκτιου Περιβάλλοντος και Διαχείριση Κινδύνων σε Νησιωτικές Περιοχές (AEGIS+)" (MIS 5047038), υλοποιείται στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία” (ΕΣΠΑ 2014-2020) με συγχρηματοδότηση της Ελληνικής Κυβέρνησης (Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ταμείου Συνοχής). 

Το έργο είναι το προϊόν μιας κοινής πρότασης έξι Ερευνητικών Εργαστηρίων του Πανεπιστημίου Αιγαίου και αποσκοπεί στην ίδρυση μιας Περιφερειακής Ερευνητικής Υποδομής στο Βόρειο Αιγαίο, με τους εξής Στρατηγικούς στόχους:

(i) να υποστηρίξει τη περιβαλλοντική προστασία και αειφόρο ανάπτυξη του νησιωτικού Αιγαίου 

(ii) να καταστήσει το Β. Αιγαίο πόλο προσέλκυσης ερευνητικών, και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων

(iii) να παρέχει σχετικές υπηρεσίες/προϊόντα στο νησιωτικό χώρο του Αιγαίου (αρχικά κυρίως στο Β. Αιγαίο), να
υποστηρίξει ζωτικές κοινωνικο-οικονομικές δραστηριότητες, και να είναι αρωγός στην εφαρμογή των περιφερειακών και εθνικών νομικών υποχρεώσεων για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή των νησιωτικών περιοχών· και

(iv) να συμπληρώσει/ενισχύσει άλλες σχετικές εθνικές Υποδομές (π.χ. HIMIOFoTS και ENIRISST).

Ειδικά σε σχέση με το HIMIOFoTS, η υποδομή AEGIS+ έρχεται να γεφυρώσει την περιοχή μεταξύ ανοιχτής
θάλασσας και εσωτερικών υδάτων.

Έχουν σχεδιασθεί δράσεις που αφορούν πιλοτικές εφαρμογές της ερευνητικής υποδομής και την ανάπτυξη καινοτόμων, ειδικευμένων εργαλείων και πλατφορμών. Θα γίνουν ολοκληρωμένες πιλοτικές έρευνες με το νέο (και ήδη υπάρχοντα) εξοπλισμό σε θαλάσσια νησιωτικά περιβάλλοντα με ιδιαίτερο περιβαλλοντικό και κοινωνικο-οικονομικό ενδιαφέρον (αρχικά) στο ΒΑ Αιγαίο όπως π.χ. στους ημίκλειστους κόλπους της Γέρας, Καλλονής και Μούδρου (αλλά και σε επιλεγμένες λιμενολεκάνες), για την καταγραφή των γεωμορφολογικών, υδρογραφικών/υδροδυναμικών και βιο-γεωχημικών χαρακτηριστικών και των βενθικών οικοσυστημάτων. Θα αναπτυχθεί/αξιολογηθεί αριθμητικό μοντέλο προσομοίωσης για την διάγνωση και πρόγνωση της οικολογικής κατάστασης των περιβαλλόντων αυτών κάτω από μεταβαλλόμενες συνθήκες. Θα υπάρξουν δράσεις καταγραφής/παρακολούθησης κρίσιμων θαλάσσιων ενδιαιτημάτων και θαλασσίων θηλαστικών. Θα γίνει διάγνωση/πρόγνωση της παραλιακής διάβρωσης και παράκτιου πλημμυρικού κινδύνου με state-of-the-art προσεγγίσεις/μοντέλα για (αρχικά) τις νήσους του ΒΑ Αιγαίου κάτω από διαφορετικά σενάρια Κλιματικής Αλλαγής (RCP4.5 και RCP8.5) και διάφορες περιόδους επαναφοράς ακραίων φαινομένων στον 21ο αιώνα· οι εκτιμήσεις αυτές αποτελούν εθνική νομική υποχρέωση κάτω από π.χ. την Οδηγία για τον Πλημμυρικό Κίνδυνο (2007/60/ΕΚ, β΄φάση εφαρμογής). Θα δημιουργηθεί διαδραστική πλατφόρμα που θα περιέχει την πληροφορία που συγκεντρώθηκε/συλλέχθηκε στα πλαίσια των πιλοτικών δράσεων του AEGIS+ MARE σε GIS περιβάλλον, κατάλογο συνδέσμων με άλλες σχετικές βάσεις δεδομένων και πλατφόρμες γεω-χωρικών δεδομένων, καθώς και ειδικευμένα διαδραστικά εργαλεία που αφορούν π.χ. τον πλημμυρικό κίνδυνο κάτω από την Κλιματική Αλλαγή.
Θα υπάρξουν επίσης δράσεις για την διάγνωση, επικοινωνία και διαχείριση άλλων σημαντικών κινδύνων για τα νησιωτικά περιβάλλοντα. Θα αναπτυχθούν και θα εφαρμοσθούν πιλοτικά πλατφόρμες ανάλυσης και επικοινωνίας/διαχείρισης των σημαντικότερων χερσαίων νησιωτικών περιβαλλοντικών κινδύνων (πυρκαγιών (fireAEGIS) και χερσαίων πλημμυρών (waterAEGIS)). Θα πραγματοποιηθούν δράσεις ανάπτυξης και πιλοτικών εφαρμογών ειδικευμένων εργαλείων που θα αφορούν την επικοινωνία/διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στις ναυτικές μεταφορές (E-S.A.V.E) και την αντίληψη/διαχείριση κινδύνων (ΑΝΔΡΕΑΣ).
Η ανάπτυξη και πιλοτικές εφαρμογές της ΕΥ AEGIS+ προβλέπεται να διαρκέσουν 30 μήνες. Θα συμμετάσχουν ερευνητικά Εργαστήρια με μεγάλη σχετική τεχνογνωσία και αναγνωρισιμότητα από 4 Τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Συλλογικά, οι ερευνητικές ομάδες και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου έχουν αποδεδειγμένα την τεχνογνωσία, εμπειρία και διαχειριστική ικανότητα να αναπτύξουν την προτεινόμενη ερευνητική υποδομή στον προκαθορισμένο χρόνο και προϋπολογισμό και να εξασφαλίσουν την συνέχιση της λειτουργίας της μετά το πέρας του έργου.