Ιχθυολογία, Υδατοκαλλιέργειες και Ασθένειες Ιχθύων
Η θάλασσα ανέκαθεν υπήρξε πηγή υψηλής ποιότητας τροφών για τον άνθρωπο προερχόμενων από την αλιεία και σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες συνέβαλλε θετικά στην εξέλιξη του εγκεφάλου του. Δυστυχώς όμως, με το πέρασμα των χρόνων, η εντατικοποίηση των μεθόδων αλιείας, η εντατικοποίηση των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και η κλιματική αλλαγή έχουν επιφέρει μείωση των αλιευτικών αποθεμάτων, καταστροφή ενδιαιτημάτων, ρύπανση των θαλασσών και αλλοίωση των οικοσυστημάτων.
Παγκοσμίως, ως αποτέλεσμα των παραπάνω επιδράσεων παρατηρείται μείωση της παραγόμενης ποσότητας αλιευμάτων από την συλλεκτική αλιεία και παράλληλα μια συνεχόμενη αύξηση της παραγωγής των υδατοκαλλιεργειών. Παράλληλα, ο πληθυσμός της γης συνεχώς αυξάνεται μαζί με τη ζήτηση για περισσότερα τρόφιμα προερχόμενα από το θαλάσσιο περιβάλλον. Η παραγωγή τροφίμων ζωικής προέλευσης είτε από τη χέρσο ή από εσωτερικά νερά έχει φτάσει στο ζενίθ της χωρίς δυνατότητα περαιτέρω ανάπτυξης. Η κάλυψη του κενού της ολοένα αυξανόμενης ζήτησης τροφής μας οδηγεί να στρέψουμε το βλέμμα μας στη θάλασσα, αφού είναι ο λιγότερο αξιοποιημένος πόρος του πλανήτη μας για παραγωγή.
Προσωπικό | Ερευνητικές υποδομές | Ερευνητικά προγράμματα | Δημοσιεύσεις | Επιστημονικές συνεργασίες
Οι υδατοκαλλιέργειες είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος τομέας παραγωγής τροφίμων στον κόσμο. Αυξάνεται κατά 8,8% από το 1950 και σήμερα ξεπερνά και άλλους τομείς, όπως η ζωική παραγωγή και συμβάλλουν στο 50% των ιχθύων που καταναλώνονται από τον ανθρώπινο πληθυσμό σε όλο τον κόσμο (FAO, 2008). Αναμένεται ότι μέχρι το 2030 οι υδατοκαλλιέργειες να αντικαταστήσουν και το άλλο 50% που προέρχεται από τους άγριους πληθυσμούς των αλιευμάτων (FAO, 2004).
Οι υδατοκαλλιέργειες πρέπει να εφαρμόζονται με υπεύθυνο τρόπο σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους και αφού ακόμη στηρίζονται στη φυσική παραγωγή από τη θάλασσα για την εύρεση πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται για τη παραγωγή ιχθυοτροφών, πρέπει να λειτουργούν με βιώσιμο τρόπο. Η οργάνωση των υδατοκαλλιεργειών δραστηριοτήτων σε Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιέργειας (ΠΟΑΥ), είναι ένα σχετικά πρόσφατο εργαλείο το οποίο αμβλύνει τις αντιπαραθέσεις για τη χρήση της παραλιακής ζώνης από άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες και επιτρέπει μια πιο ολιστική διαχείριση, περιβαλλοντική, οικολογική και παραγωγική.
Τα κύρια πεδία έρευνας της ομάδας είναι η ιχθυολογία, ως ένα εργαλείο για τον επιστήμονα για την απόκτηση γνώσης για τα ψάρια ως οργανισμοί σε συστηματικό, ταξινομικό, λειτουργικό και συμπεριφοριστικό επίπεδο, οι υδατοκαλλιέργειες, με τη παροχή σύγχρονων ερευνητικών θεμάτων σε διάφορα πεδία της εκτροφής θαλάσσιων οργανισμών και οι ασθένειες ιχθύων, που αποτελούν σημαντικό πεδίο έρευνας για τους εντατικά εκτρεφόμενους οργανισμούς
Ιχθυολογία
Τα ψάρια είναι τα πιο πολυάριθμα και με την μεγαλύτερη ποικιλία μεταξύ των ομάδων σπονδυλωτών και μέσα από μια εκπληκτική ποικιλία προσαρμογών συμπεριφοράς, μορφολογίας και φυσιολογίας κυριαρχούν στα υδατικά οικοσυστήματα όλου του κόσμου. Η μελέτη των ψαριών επεκτείνεται πέρα από τα παραδοσιακά πεδία, όπως κατανομή ειδών, ανατομία και συστηματική, στην διερεύνηση τρόπων βελτίωσης και διαχείρισης της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών, στην χρήση των ψαριών σαν μοντέλα στην εξέταση ιδεών/θεωριών στην οικολογία, εξέλιξη, συμπεριφορά και φυσιολογία. Επίσης τα ψάρια χρησιμοποιούνται σαν μοντέλα στην ιατρική έρευνα και σαν δείκτες στον καθορισμό των επιπτώσεων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στα υδατικά οικοσυστήματα. Η έρευνα της ομάδας μας, στο πρό- και μεταπτυχιακό επίπεδο (M.Sc. και PhD) επικεντρώνεται στην διατροφή και αναπαραγωγική συμπεριφορά των ψαριών και την λειτουργική μορφολογία τους, στην αλιεία, ηθολογία, διερεύνηση ιχθυοποικιλότητας, σχέσεις μήκους-βάρους, ηλικία και ανάπτυξη, ψάρια εισβολείς, διακρίσεις των ιχθυοπληθυσμών και παράσιτα ψαριών, μεταξύ άλλων.
Υδατοκαλλιέργειες
Η εκτροφή θαλάσσιων παραγωγικών ζώων, όπως ιχθύων, κεφαλόποδων, δίθυρων μαλακίων κ.λ.π., αποτελεί μία σημαντική πρωτογενή δραστηριότητα της χώρας μας η οποία χρειάζεται επιστημονική υποστήριξη σε πολλούς τομείς όπως η ζωοτεχνία, η επιλογή των ζώων, η αναπαραγωγή, η εκτροφή, η διατροφή, το τελικό προϊόν που προσφέρεται στο καταναλωτή και άλλα. Η έρευνα της ομάδας μας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο (Μάστερ και Διδακτορικό) σχετίζεται με θέματα αναπαραγωγής, εκτροφής, διατροφής και τελικού παραγόμενου προϊόντος, όπως ανάπτυξη μεθόδων ανίχνευσης ισταμίνης στα ιχθυηρά, αλλαγές που συμβαίνουν στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και στα συστατικά του σώματος των αλιευμάτων μετά από κατάψυξη, υγιεινή και ασφάλεια ιχθυηρών, επίδραση της μείωσης του συντελεστή διατροφής στη χρήση της τροφής από εκτρεφόμενα ψάρια και στο παραγωγικό κόστος, βελτιστοποίηση της φόρμουλας για τον υπολογισμό του συντελεστή διατροφής και τη πρόβλεψη της ανάπτυξης εκτρεφόμενων ψαριών, εκτροφή νέων ειδών (χταπόδι), επίδραση διαφορετικών εμπορικών τροφών στη ποιότητα των αυγών γεννητόρων, ανακύκλωση οργανικής ύλης από οργανισμούς που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στη διατροφή των ψαριών, παραγωγή μικροφυκών και ενσωμάτωσή τους στη τροφή των ψαριών ως βελτιωτικό της ανάπτυξης, κ.α.
Ασθένειες Ιχθύων
Οι ασθένειες των εκτρεφόμενων οργανισμών αποτελεί ένα ξεχωριστό και σημαντικό πεδίο έρευνας και αφορά την επιδημιολογία ασθενειών κυρίως για τα εκτρεφόμενα ψάρια, την ανάλυση των παθογόνων μικροοργανισμών, τη παραγωγή εμβολίων και τη μελέτη της προστασίας που παρέχουν από μολυσματικούς παράγοντες όπως ιούς και βακτήρια. Η έρευνα της ομάδας μας, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο (Μάστερ και Διδακτορικό) σχετίζεται πιο συγκεκριμένα με τη παραγωγή πειραματικών εμβολίων για ασθένειες των ψαριών και τη διερεύνηση της προστασίας που παρέχεται σε εμβολιασμένα ψάρια σε σύγκριση με υπάρχοντα ή μη εμπορικά σκευάσματα, σύγκριση της προστασίας που παρέχεται μετά από διαφορετική οδό χορήγησης των εμβολίων, μελέτη της προστασίας που παρέχεται από νέα εμπορικά σκευάσματα σε μεγάλη κλίμακα σε επίπεδο εκτροφής, ανάπτυξη μεθόδων πειραματικής μόλυνσης, ανάπτυξη-βελτιστοποίηση και τυποποίηση ανοσολογικών μεθόδων (ELISA) για την ανίχνευση-ταυτοποίηση και μέτρηση αντιγόνων παθογόνων μικροοργανισμών και της ειδικής ανοσολογικής αντίδρασης σε εμβολιασμένα άτομα, διερεύνηση με ιστοπαθολογία της αντίδρασης θαλάσσιων οργανισμών στη μόλυνση με παθογόνους μικροοργανισμούς, ιστοπαθολογική και ανοσο-ιστοχημική ανάλυση της μόλυνσης θαλάσσιων οργανισμών από βακτήρια και ιούς, ανάλυση μικροοργανισμών με ηλεκτροφόρηση και αντιγονικές αναλύσεις με Western Blot, κ.α.