Τo έργο ALAS «Ξενικά είδη στο Αιγαίο – μια θάλασσα υπό πολιορκία» είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα τριετούς διάρκειας που υλοποιείται στο Αιγαίο πέλαγος από το εργαστήριο Θαλάσσιας Βιοποικιλότητας και Διαχείρισης των Οικοσυστημάτων του τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλάσσιων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το πρόγραμμα ALAS αποσκοπεί στη βελτίωση της κατανόησης των επιπτώσεων των ξενικών ειδών στο Αιγαίο, στην κάλυψη κενών γνώσης και στην υποστήριξη των θαλάσσιων διαχειριστών στην ιεράρχηση δράσεων προστασίας. Το ALAS εστιάζει σε ανεπαρκώς μελετημένες αλληλεπιδράσεις ξενικών-αυτόχθονων ειδών και ευάλωτους οικότοπους προτεραιότητας (όπως υποθαλάσσια σπήλαια και «δάση» μακροφυκών με δενδροειδείς θαλλούς - Οικότοποι 8330 και 1170 της Οδηγίας 92/43/EEC) και εφαρμόζει πολυεπίπεδες προσεγγίσεις (όπως πειράματα στο πεδίο, ερευνητικές αποστολές σε μεγάλη κλίμακα, χρήση δορυφορικών εικόνων και τηλεπισκόπησης, μοντέλα κατανομής ειδών, εκτίμηση σωρευτικών επιπτώσεων). Επίσης, στόχος του είναι να δώσει απάντηση σε σημαντικά οικολογικά ερωτήματα για τους μηχανισμούς επιπτώσεων των ξενικών ειδών, βοηθώντας έτσι στη λήψη αποφάσεων για δράσεις θαλάσσιας διατήρησης, στο πλαίσιο μιας αποτελεσματικότερης θαλάσσιας διαχείρισης.

Χρηματοδότηση: Το ALAS υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης «1η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας».

Ιστοσελίδα προγράμματος

Η πίννα (Pinna nobilis) είναι ενδημικό είδος της Μεσογείου και απειλείται από ένα συνεχιζόμενο (από το 2016) επεισόδιο μαζικής θνησιμότητας που οφείλεται σε ένα παράσιτο. Το PinnaSOS στοχεύει στην προστασία των ζωντανών πληθυσμών που έχουν απομείνει στο Αιγαίο, με έμφαση στον πληθυσμό του κόλπου της Καλλονής που είναι ο σημαντικότερος πληθυσμός του είδους στην ανατολική Μεσόγειο με εκτιμώμενο μέγεθος περίπου 1,000,000 άτομα. Σύμφωνα με στοιχεία του 2020, ο πληθυσμός της πίννας του κόλπου Καλλονής είναι ο μόνος γνωστός σημαντικός πληθυσμός του είδους που συνεχίζει να επιβιώνει στο Αιγαίο.

Χρηματοδότηση: Εσωτερική χρηματοδότηση από το Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών και από την Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Ιστοσελίδα προγράμματος

Η Δράση MarCons (Cost Action CA15121) δημιούργησε ένα δίκτυο επιστημόνων και εμπλεκομένων στη θαλάσσια διατήρηση που δραστηριοποιούνται στις Ευρωπαϊκές και γειτονικές θάλασσες. Προωθώντας την επιστήμη του ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, προωθώντας περιφερειακές συντονισμένες δράσεις και τη διακρατική συνεργασία, προτείνοντας συγκεκριμένες δράσεις διατήρησης, συνεκτιμώντας την κλιματική αλλαγή και τις βιολογικές εισβολές και παρέχοντας καθοδήγηση για τη διακυβέρνηση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της επιστημονικής έρευνας στη θαλάσσια διατήρηση και των εφαρμοζόμενων πολιτικών και να συμβάλλει σημαντικά στις προσπάθειες να ανακοπεί η απώλεια βιοποικιλότητας στις ευρωπαϊκές θάλασσες μέχρι το 2020.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής). Στις δράσεις του δικτύου MARCONS συμμετέχουν δεκάδες επιστήμονες και ερευνητικοί φορείς από 26 Ευρωπαϊκές χώρες.

Χρηματοδότηση: European Cooperation in Science & Technology (COST)

Ιστοσελίδα προγράμματος

Γενικό αντικείμενο του έργου είναι η εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων και η ανάπτυξη νέων οπτικών και υδροακουστικών συστημάτων, τα οποία θα εφαρμοστούν στη βιομηχανία των ιχθυοκαλλιεργειών με σκοπό τη βελτίωση της διαχείρισης μιας μονάδας και τον γρήγορο εντοπισμό καταστάσεων που σχετίζονται με την υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης των ψαριών που εκτρέφονται σε ιχθυοκλωβούς. Το έργο θα υλοποιήσει ένα επιχειρησιακό πολύ-λειτουργικό σύστημα παρακολούθησης ιχθυοκλωβού, αποτελούμενο από οπτικά και υδροακουστικά υποσυστήματα που θα προσφέρουν άμεση ποσοτική εικόνα για την κατάσταση εντός των κλωβών με μη-επεμβατικό τρόπο.

Εταίροι: ΕΛΚΕΘΕ (συντονιστής), Πολυτεχνείο Κρήτης, Παν/μιο Αιγαίου, Ιχθυοτροφεία Κεφαλλονιάς

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας & Αλιείας - Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας & Θάλασσας 2014-2020

Το ερευνητικό πρόγραμμα MODIAS στοχεύει στην προώθηση της υπάρχουσας επιστημονικής γνώσης των σωρευτικών επιπτώσεων των βιολογικών εισβολών, της αλιείας και της κλιματικής αλλαγής στο οικοσύστημα του Νότιου Αιγαίου μέσω της ανάπτυξης των πρώτων μοντέλων οικοσυστήματος για την περιοχή μελέτης. Τα μοντέλα αυτά θα χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση της ιστορικής δυναμικής των επιπτώσεων αυτών των παραγόντων πίεσης στο υπό μελέτη οικοσύστημα, ενώ παράλληλα θα επιτρέψουν προγνώσεις των επιπτώσεων κάτω από διαφορετικά σενάρια βιολογικής εισβολής, αλιευτικής διαχείρισης και της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, θα δώσουν τη δυνατότητα της -σε επόμενο στάδιο- ανάπτυξης χωρο-χρονικών δυναμικών μοντέλων οικοσυστήματος για την περιοχή. Τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να συμβάλουν στην εμβάθυνση της επιστημονικής γνώσης των σχετιζόμενων με τις βιολογικές εισβολές οικολογικών διεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και να υποστηρίξουν την αλιευτική διαχείριση και το συστηματικό σχεδιασμό της θαλάσσιας διατήρησης στο σημαντικά επιβαρημένο οικοσύστημα του Νοτίου Αιγαίου.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), Institute of Marine Sciences in Barcelona - Spain (ICM-CSIC), Israel Oceanographic & Limnological Research

Χρηματοδότηση: Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας, Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας

Ιστοσελίδα Προγράμματος

Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη μεθοδολογιών για την μελέτη της δομής και της λειτουργίας των παράκτιων τροφικών πλεγμάτων σκληρού υποστρώματος. Η προσέγγιση των τροφικών πλεγμάτων θα πραγματοποιηθεί μέσω ποσοτικών, υποβρύχιων οπτικών καταγραφών, σε περιοχές όπου ασκείται αλιευτική δραστηριότητα με διαφορετική ένταση. Η χρηστική αξία των υπό ανάπτυξη μεθοδολογιών αναμένεται να είναι σημαντική για την αξιολόγηση του θαλάσσιου οικοσυστήματος, υπό το πρίσμα της οικοσυστημικής προσέγγισης.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, Πρωτοβουλία για την Απασχόληση των Νέων

Στόχος του έργου είναι να συμβάλλει στην προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας, στο πλαίσια ενός ολοκληρωμένου Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού στο Αιγαίο. Η πρόταση δημιουργίας ενός Δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών και ζωνών προστασίας, αποσκοπεί στη διατήρηση όλων των σημαντικών και ευαίσθητων οικοτόπων και προστατευόμενων ειδών, όπως ορίζονται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία, αλλά και τις διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει η Ελλάδα.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), ΕΛΚΕΘΕ, IMR

Χρηματοδότηση: Χρηματοδοτικός Μηχανισμός Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ ΕΟΧ 2009-2014), Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Ελληνικής Δημοκρατίας

Ιστοσελίδα προγράμματος

Στόχος του έργου είναι ο σχεδιασμός ενός δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών (ΘΠΠ) στο Αιγαίο Πέλαγος και την Κύπρο, που θα προβλέπει την προστασία και διαχείριση των οικολογικών χαρακτηριστικών των περιοχών αυτών καθώς και των βασικών τους ιχθυο-ενδιαιτημάτων, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις κύριες αλιευτικές περιοχές, καθώς τις κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις των ισχυόντων αλιευτικών περιορισμών, μέσα από μια συμμετοχική διαδικασία με ενδιαφερόμενους φορείς (stakeholders). Προς αυτή την κατεύθυνση, θα χαρτογραφηθούν οι υφιστάμενες ΘΠΠ με τα βασικά ιχθυο-ενδιαιτήματα τους, θα αναπτυχθούν οικολογικά/οικοσυστημικά μοντέλα σε επιλεγμένες ΘΠΠ χρησιμοποιώντας ήδη υπάρχοντα αλλά και νέα δεδομένα, θα αξιολογηθούν σενάρια επιπτώσεων και θα εξεταστούν διάφορα συστήματα διαχείρισης, εστιάζοντας στην επίτευξη των στόχων της Μέγιστης Αειφορικής Απόδοσης και της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής.

Εταίροι: ΕΛΚΕΘΕ (συντονιστής), Παν/μιο Αιγαίου, Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης, CNR, Enalia, Παν/μιο Κύπρου

Χρηματοδότηση: Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιων Υποθέσεων & Αλιείας (DG-MARE)

Ιστοσελίδα προγράμματος

Το έργο επικεντρώθηκε στους Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) GR2210002 'Κόλπος Λαγανά Ζακύνθου (Ακρωτήρι Γεράκι - Κερί) και νησίδες Μαραθωνήσι και Πελούζο' και GR2210003 'Νήσοι Στροφάδες'. Οι εργασίες διαρθρώθηκαν σε τρεις Δράσεις: 1) Παρακολούθηση του πληθυσμού της μεσογειακής φώκιας, 2) Παρακολούθηση του πληθυσμού των θαλάσσιων θηλαστικών, και 3) Παρακολούθηση της ιχθυοπανίδας/μεγαβενθικής πανίδας. Σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε ένα σύστημα επιτόπιας επιστημονικής παρακολούθησης ειδών και τύπων οικοτόπων, καθορίστηκαν οι στόχοι διατήρησης, και επικαιροποιήθηκε η βάση δεδομένων του δικτύου Natura 2000. Τα αποτελέσματα του έργου παραδόθηκαν στις αρμόδιες αρχές (ΥΠΕΚΑ και Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου), συμβάλλοντας στην ενίσχυση των εθνικών πολιτικών για την προστασία της φύσης και στην εκπλήρωση των εθνικών υποχρεώσεων που απορρέουν από την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

Εταίροι: Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης (συντονιστής), Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Ευρωπαίκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)

Σκοπός του προγράμματος CIGESMED είναι η κατανόηση της αλληλεπίδρασης των φυσικών και ανθρωπογενών πιέσεων στη λειτουργία του θαλάσσιου οικοσυστήματος ώστε να καθοριστεί και να διατηρηθεί η Καλή Περιβαλλοντική Κατάσταση στη Μεσόγειο, επικεντρώνοντας στη μελέτη των Κοραλλιγενών ενδιαιτημάτων: σχηματισμούς χαρακτηριστικούς, σύνθετους και ελλιπώς μελετημένους οι οποίοι σχηματίζονται από στρώσεις ασβεστωδών φυκών.

Εταίροι: CNRS (συντονιστής), IFREMER, EGE, HCMR, ΕΘΠΖ-Παν/μιο Αιγαίου (υπεργολάβος)

Χρηματοδότηση: Agence nationale de la recherche, Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας, Turkiye Bilimsel Ve Teknolojik Arastirma Kurumu

Ιστοσελίδα προγράμματος

Η νησίδα Νησιώπη και το θαλάσσιο τμήμα γύρω από αυτήν προστατεύονται με το ΠΔ 443/85 για την κήρυξη του απολιθωμένου δάσους ως Διατηρητέου Μνημείου της Φύσης. Η νησίδα προστατεύεται επίσης ως Τόπος Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, και περιλαμβάνεται στον εθνικό κατάλογο περιοχών του δικτύου Natura 2000 (GR4110003). Το έργο είχε στόχο την καταγραφή της βενθικής πανίδας και χλωρίδας και τις χωρικές διακυμάνσεις της σε σχέση με το καθεστώς προστασίας και τις ανθρωπογενείς πιέσεις, ώστε να δημιουργηθούν τα κατάλληλα εργαλεία για τη βελτιστοποίηση των διαχειριστικών μέτρων και των μέτρων προστασίας στην περιοχή του Θαλάσσιου Πάρκου Νησιώπης.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής)

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, ΠΕΠ Κρήτης και Νήσων 2007-2013, Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου

Κύριος στόχος του ερευνητικού έργου ήταν η εκτίμηση των αλιευτικών αποθεμάτων του παράκτιου συστήματος σε περιοχές εντός και εκτός της θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (ΕΘΠΖ). Για τη συλλογή δεδομένων έγινε συνδυασμός διαφορετικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων και τεχνικών δειγματοληψίας (υποβρύχιες οπτικές καταγραφές, επιτόπια δειγματοληψία σε αλιευτικά σκάφη, συνεντεύξεις και συμπλήρωση ερωτηματολογίων). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι παρά το σχετικά μικρό χρονικό διάστημα ύπαρξης του Φορέα Διαχείρισης και της σχετικά πρόσφατης καθιέρωσης διαχειριστικών σχεδίων και ζωνώσεων στη περιοχή του ΕΘΠΖ, η ποικιλότητα και τα αποθέματα των ειδών είναι σε καλύτερη κατάσταση εντός του ΕΘΠΖ σε σχέση με τις περιοχές που βρίσκονται εκτός αυτού.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), ΕΘΠΖ

Χρηματοδότηση: MedPAN North (MED Programme), Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης

Βασικός στόχος του έργου είναι η εκτίμηση της ποιότητας του παράκτιου συστήματος με συντονισμένες δράσεις οι οποίες περιλαμβάνουν τη διερεύνηση των επιπτώσεων πολλαπλών ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και την ανάδειξη κριτηρίων περιβαλλοντικής ποιότητας, που θα αξιοποιηθούν στα πλαίσια της διαχείρισης των παράκτιων συστημάτων. Πεδίο έρευνας αποτελεί η παράκτια ζώνη επιλεγμένων περιοχών της Λέσβου και της Κύπρου, στις οποίες συγκεντρώνεται και λαμβάνει χώρα πλήθος ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ποιότητάς τους.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών Κύπρου

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης - INTERREG III

Στο συγκεκριμένο έργο έγινε η διερεύνηση (με εργασίες πεδίου) των θαλάσσιων περιοχών στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου (Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος και Λέσβος) και επιλέχθηκαν οι καταλληλότερες περιοχές για την μελλοντική ανάπτυξη Δικτύου Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών με δυνατότητα ανάπτυξης καταδυτικού τουρισμού σε αυτή την περιοχή του Αιγαίου.

Εταίροι: APC Advanced (συντονιστής), Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης Λέσβου, ΕΤΑΛ ΑΕ

Η ωκεανογραφική και αλιευτική μελέτη είχε ως κύριο στόχο την καταγραφή των αλιευτικών δραστηριοτήτων της περιοχής των Ψαρών Χίου, της κατάστασης των ενδιαιτημάτων, και τον εντοπισμό ευαίσθητων περιοχών που παίζουν σημαντικό ρόλο στη βιωσιμότητα των αλιευτικών αποθεμάτων. Προτάθηκε ένα διαχειριστικό σχέδιο προστασίας και βιώσιμης ανάπτυξης στα Ψαρά και στα γειτονικά τους Αντίψαρα, με κύριο γνώμονα τη μελλοντική ανάπτυξη θαλάσσιου πάρκου, αξιολογώντας την καταλληλότητα εναλλακτικών σεναρίων ως προς τη σημαντικότητα και ιδιομορφία των διάφορων περιοχών των νησιών.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χίου

Ο κύριος στόχος της μελέτης ήταν μια προκαταρκτική καταγραφή των βιολογικών παραμέτρων των πληθυσμών του κοινού χταποδιού στην περιοχή του Στενού Μυτιλήνης της Λέσβου, με έμφαση στην αναπαραγωγική βιολογία του είδους. Στα πλαίσια της μελέτης επιχειρήθηκε επίσης μια πρώτη καταγραφή δεδομένων που αφορούν την αλιεία του είδους αυτού στη Λέσβο. Με βάση την ανάλυση των στοιχείων που συλλέχθηκαν στα πλαίσια της μελέτης αυτής, οδήγησαν στην πρόταση για την διατήρηση ενός θεσμικού πλαισίου που στοχεύει στην μείωση της αλιευτικής πίεσης στα αποθέματα του χταποδιού κατά την περίοδο αναπαραγωγής του (Άνοιξη-Καλοκαίρι) στη Λέσβο.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου

Στόχος του έργου ήταν η εμπεριστατωμένη διερεύνηση του φαινομένου συσχέτισης των μεγάλων πελαγικών ιχθύων με παρασυρόμενους πλωτήρες προσέλκυσης ψαριών (Fish Aggregating Devices, FADs) στον ανοικτό ωκεανό, και η ανάπτυξη νέων επιστημονικών εργαλείων, μεθόδων, και πρωτοκόλλων ανάλυσης δεδομένων που θα επιτρέψουν την επιχειρησιακή χρήση αυτόνομων πελαγικών παρατηρητηρίων παρακολούθησης της συσχετισμένης με τα FAD βιομάζας. Ένας κεντρικός άξονας του έργου ήταν η εκτέλεση ερευνητικών πλόων γύρω από παρασυρόμενα FAD στον Ινδικό ωκεανό για τη συλλογή επιτόπιων δεδομένων με συνδυασμό μεθόδων δειγματοληψίας, όπως οπτικές παρατηρήσεις με αυτόνομη κατάδυση, ακουστική σήμανση ψαριών, και ακουστικές καταγραφές με κατακόρυφα ηχοβολιστικά και πολυκατευθυντικά sonar.

Εταίροι: IRD (συντονιστής), Univ. of Hawaii, AZTI, IFREMER, Univ. de Las Palmas de Gran Canaria, SERPE, IMR, Παν/μιο Αιγαίου, Univ. Libre de Bruxelles

Χρηματοδότηση: European Commision - Research Directorates General

Ιστοσελίδα προγράμματος

Η κατανομή της αλιευτικής προσπάθειας στην αλιεία των μεσαίων και μεγάλων πελαγικών ειδών στο Αιγαίο ακολουθεί τις μεταναστευτικές συνήθειες αυτών των ειδών, οι οποίες με τη σειρά τους διαφοροποιούνται στο χρόνο λόγω περιβαλλοντικών και κλιματικών αλλαγών. Το έργο συνεισφέρει στη διαχείριση των μεσαίων και μεγάλων πελαγικών ειδών με εμπορική σημασία, όπως Sarda sarda, Euthynnus sp, Auxis sp, Thunnus thynnus, Xiphias gladius, έχοντας στόχους: α) Την εκτίμηση των χωρο-χρονικών συσχετίσεων ανάμεσα στην αφθονία των μεσαίων και μεγάλων πελαγικών ειδών και βασικών περιβαλλοντικών παραμέτρων που τα επηρεάζουν, β) Τη μελέτη της δυναμικής των μεταναστευτικών κινήσεων σε σχέση με αλλαγές στην εποχιακή κατανομή των περιβαλλοντικών παραμέτρων, γ) Την εκτίμηση της αλιευτικής προσπάθειας ανά μονάδα χρόνου και περιοχή συγκέντρωσης πληθυσμού των ειδών-στόχων, δ) Μελέτη των διατροφικών συνηθειών (με έμφαση στην Sarda sarda) από ανάλυση των στομαχικών περιεχομένων, και ε) την ανάπτυξη ενός σχεδίου δειγματοληψίας των αλιευτικών και περιβαλλοντικών δεδομένων που θα εξασφαλίζει τη βέλτιστη διαχειριστική πρακτική και, σε μελλοντικές έρευνες, τη μεγαλύτερη αξιοπιστία με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), ΕΛΚΕΘΕ

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας - Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας 2000-2006

Στόχος του IMAS-Fish ήταν η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος υποστήριξης της αλιευτικής διαχείρισης στην Ελλάδα, δημιουργώντας μια κεντρική τράπεζα συγκέντρωσης και ανάλυσης αλιευτικών, περιβαλλοντικών, και χωρικών δεδομένων που έχουν συλλεχθεί ιστορικά, ή συλλέγονται/δημοσιεύονται στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος και άλλων ερευνητικών έργων.

Εταίροι: ΕΛΚΕΘΕ (συντονιστής), Παν/μιο Αιγαίου, Παν/μιο Θεσσαλίας, Q&R, INFOMAP, LAMANS

Χρηματοδότηση: Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας

Ιστοσελίδα προγράμματος

Ο κύριος στόχος του έργου ήταν η βελτίωση της γνώσης της μεταβλητότητας στη διανομή, αφθονία και τα βιολογικά χαρακτηριστικά των αλιευτικών αποθεμάτων των οικονομικά σημαντικών ειδών Κεφαλοπόδων Μαλακίων ως συμβολή στην αειφόρο διαχείριση αυτών των αλιευτικών πόρων στις Ευρωπαϊκές θάλασσες. Οι βασικοί άξονες του Προγράμματος ήταν: η ανάπτυξη ενός Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) για την αλιεία των κεφαλοπόδων στα Ευρωπαϊκά νερά, η ποσοτική περιγραφή των εποχικών και ετήσιων προτύπων διανομής και αφθονίας των αλιευόμενων Κεφαλοπόδων και η ανάπτυξη μοντέλων που μπορούν να προβλέψουν την αφθονία τους, η καταγραφή των μεθόδων αλιείας και διαχείρισης καθώς και των τεχνολογιών καλλιέργειας που έχουν αναπτυχθεί στις Ευρωπαϊκές θάλασσες για τα Κεφαλόποδα Μαλάκια.

Εταίροι: University of Aberdeen (συντονιστής), FRS, Imperial College, Universite de Caen, UCNW, AZTI, RH.BNC, UKIEL.IM, IPIMAR, University DIPTERIS, ICRAM, CSIC, ΙΘΑΒΙΚ, ΕΚΘΕ, Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Γενική Δ/ση Αλιείας Ευρωπαϊκής Ένωσης (DG XIV)

Ιστοσελίδα προγράμματος

Ο κύριος στόχος του έργου ήταν να δώσει την δυνατότητα για έρευνα σε νέους ερευνητές στις θαλάσσιες Βιολογικές, Φυσικές και Οικονομικές επιστήμες και ιδιαίτερα στο αντικείμενο της ορθολογικής διαχείρισης των θαλάσσιων βιολογικών πόρων και των ενδιαιτημάτων τους. Οι ερευνητικές δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχαν οι νέοι ερευνητές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων με βάση αναφοράς τους θαλάσσιους βιολογικούς πόρους όπως για παράδειγμα την βιολογία και τον κύκλο ζωής τους, την διερεύνηση του γενετικού πολυμορφισμού, την δυναμική των πληθυσμών, την ηθολογία και την συμπεριφορά, την οικλογία των ενδιαιτημάτων τους, την αλιευτική διαχείριση. Στα πλαίσια του έργου οι νέοι ερευνητές είχαν την δυνατότητα να πραγματοποιήσουν έρευνα που οδηγεί σε λήψη διδακτορικού διπλώματος ή μικρής διάρκειας έρευνα σε οποιοδήποτε από τους συνεργαζόμενους Επιστημονικούς Φορείς.

Εταίροι: University of Aberdeen (συντονιστής), Fisheries Research Services, Scottish Association for Marine Science, Centro Oceanográfico de Vigo, Universidad de Vigo, Instituto de Investigaciones Marinas, ΕΛΚΕΘΕ, Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: European Commission - Marie Curie Actions (Human Resources & Mobility)

Ο κύριος στόχος της Ωκεανογραφικής Περιβαλλοντικής προκαταρκτικής μελέτης είναι η διερεύνηση και καταγραφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των κύριων παραμέτρων του, με την χρήση σύγχρονου ωκεανογραφικού εξοπλισμού, σε επιλεγμένες περιοχές της Λέσβου που θα μπορούσαν να αποτελέσουν περιοχές-στόχος για δημιουργία καταδυτικών πάρκων (Π.Ο.Α.Κ.Π. – Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Καταδυτικών Πάρκων, Νόμος 3409, ΦΕΚ 273, 04/11/2005). Οι πληροφορίες για το θαλάσσιο περιβάλλον θα αποθηκευθούν σε χωρική βάση δεδομένων που θα αναπτυχθεί με την χρήση ΓΣΠ. Με τον τρόπο αυτό θα είναι διαθέσιμες οι πληροφορίες εκείνες σε Φορείς Διαχείρισης και Λήψης Αποφάσεων σε οποιαδήποτε σχέδια και κινήσεις για μελλοντική ανάπτυξη εναλλακτικού τουρισμού στο νησί που σχετίζεται με καταδυτικό τουρισμό.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου

Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων που στοχεύουν στην αποφυγή και διαχείριση φυσικών απειλών και επεισοδίων ρύπανσης στην ανοικτή θάλασσα που επηρεάζουν τα οικοσυστήματα της παράκτιας ζώνης. Αναπτύχθηκαν μοντέλα πρόβλεψης μετακίνησης παλιρροικών κυμάτων (tsunami) στη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και αναπτύχθηκαν μεθοδολογικά εργαλεία για την πρόληψη και διαχείριση αποκατάστασης παράκτιων οικοσυστημάτων σε περιπτώσεις περιστατικών ρύπανσης από πετρελαϊκούς υδρογονάνθρακες, χημικών, βιολογικών και ραδιενεργών ρυπαντών.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου (συντονιστής), ΕΛΚΕΘΕ, Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης, Ωκεανογραφικό Κέντρο Παν/μίου Κύπρου

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης - INTERREG III

Ιστοσελίδα προγράμματος

Αντικείμενο του έργου ήταν η εμπεριστατωμένη διερεύνηση των χαρακτηριστικών του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και η διαμόρφωση/εξειδίκευση διαχειριστικών μέτρων των περιοχών που έχουν προταθεί για ένταξη στο Δίκτυο Natura 2000 με κωδικούς 'GR 2550001 – Φαράγγι Νέδωνα', 'GR 2550003 – Σαπιέντζα και Σχίζα, Ακρωτήρι Ακρίτας', και 'GR 2550007 – Θαλάσσια περιοχή Στενού Μεθώνης' του Νομού Μεσσηνίας, στα πλαίσια εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διαχείρισης και λειτουργίας των περιοχών αυτών.

Εταίροι: Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Μεσσηνίας

Στόχος του ΘΑΛΑΤΤΑ ήταν η διασύνδεση των φορέων υποβρύχιας ακουστικής έρευνας, εκπαίδευσης και τεχνολογίας στην Ελλάδα, μέσω της δημιουργίας ενός δικτύου ερευνητικής συνεργασίας και αλληλοενημέρωσης, με έμφαση στην κατάρτιση νέων επιστημόνων στην υδροακουστική τεχνολογία. Το πρόγραμμα υλοποίησε σειρά επιμορφωτικών σεμιναρίων σε Αθήνα, Ηράκλειο, και Μυτιλήνη, χρηματοδοτώντας παράλληλα συνοδευτικές ενέργειες ανάπτυξης εφαρμογών της υδροακουστικής τεχνολογίας.

Εταίροι: Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) - Ινστιτούτο Υπολογιστικών Μαθηματικών (συντονιστής), ΕΛΚΕΘΕ, Παν/μιο Αιγαίου, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών ΠΕΛΑΓΟΣ, MARAC Electronics SA

Χρηματοδότηση: Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας

Ιστοσελίδα προγράμματος

Στόχος του έργου είναι η αύξηση των δυνατοτήτων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος μέσα από την ορθολογική διαχείριση και αειφόρο ανάπτυξη των παράκτιων Υδατικών Μεταβατικών Οικοσυστημάτων. Ειδικότερα, κύριοι άξονες είναι: α) η εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης σε Παράκτια Υδατικά Μεταβατικά Οικοσυστήματα στα όρια της περιοχής της Ευρώπης που περιλαμβάνονται μεταξύ της Αδριατικής θάλασσας και του Δούναβη (CADSES) και προστατεύονται από Διεθνείς και Ευρωπαϊκές συνθήκες και διατάγματα (π.χ. RAMSAR, NATURA 2000), β) η ενδυνάμωση της εφαρμογής κοινής περιβαλλοντικής πολιτικής σε διαφορετικές περιοχές που εξαπλώνονται στα όρια των χωρών που περιλαμβάνονται στη περιοχή CADSES, γ) η αειφόρος ανάπτυξη των οικοσυστημάτων δδλαμβάνοντας υπόψη την δυνατότητα ενίσχυσης νέων οικονομικών δραστηριοτήτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Εταίροι: Univ. of Lecce (συντονιστής), Univ. of Bologna, Univ, of Trieste, Institute of Oceanology of Varna, Galati Univ., ΕΛΚΕΘΕ, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών, ΙΝΑΛΕ, Παν/μιο Ιωαννίνων, Παν/μιο Αιγαίου

Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης - INTERREG III